Obidza

Obidza, to duża, rozproszona wieś. Rozpoczyna się na prawym brzegu Dunajca, na wysokości Jazowska i biegnie w kierunku południowym ok. 10 km do przełęczy Przysłop na granicy ze Szczawnicą. Dolina wsi rozgałęzia się na kilka odnóg sięgających aż pod główny grzbiet Dzwonkówki i Przehyby. W bocznych dolinach i na stokach okolicznych ramion Koziarza, Błyszcza i na stokach pod przełęczą Przysłop (892 m. n. p. m. ), między Dzwonkówką i Skałką usadowiły się zabudowania w licznych przysiółkach. Duża liczba domów skupiona jest jednak wzdłuż osi wsi – potok Obidzanka.

W krajobrazie wsi dominują lasy mieszane i niewielkie rozdrobnione obszary rolnicze ( łąki i grunty orne). Lasy stanowią bogactwo wsi. Dobry stan sanitarny sprzyja występowaniu wielu cennych gatunków grzybów chętnie poszukiwanych i zbieranych nie tylko przez smakoszy, ale i miłośników leśnych przygód.
Bogata jest również sieć potoków. Duży spadek dolin sprzyja tworzeniu się licznych kaskad i wodospadów. Największy z nich znajduje się na bocznym potoku w przysiółku Majdan, ok. 1 km od centrum wsi. Na głównym potoku obecnie dwa miejsca są równie piękne i ciekawe.

Ciekawa, choć trudna do odtworzenia jest historia wsi. Biorąc pod uwagę fakt iż osadnictwo historyczne rozwijające się w pobliżu wsi pociągało za sobą rozwój pasterstwa szczytowego w Beskidzie Sądeckim. Można przypuszczać, że około XIII – XIV w. pojawiło się tu pierwsze osadnictwo. Prawdopodobnie teren wsi znalazł się wtedy w dobrach klasztornych Klarysek starosądeckich ( XIII – XVII w.), następnie w dobrach Lubomirskich ( XVII w.), i częściowo Stadnickich ( XiX – XX w.). wiek XVI i XVII to w Beskidzie i Pieninach okres poszukiwań surowców mineralnych. Stąd też udokumentowane jest isnienie trzech hut szkła na terenie Obidzy. Wielka powódź w XVII w. zniszczyła największe z nich. Jak podają kroniki z lat 1680 – 1748, w roku 1736: „Hutę pomiędzy górami będącą, góra przywaliła, co też mogła podebrać woda to zabrała”. W początku XIX w. huta była jednak czynna, co znaczy, że musiano ją odbudować. Jednak w XIX w. wszystkie uległy zniszczeniu. W latach 60- tych XX w. przy większych wezbraniach wód można było spotkać wypłukane kawałki masy szklanej.

Równie bogata jest historia XX w. Przez południową, grzbietową granicę wsi prowadziły szlaki partyzanckie II wojny światowej. Do historii walk z okupantem hitlerowskim wszedł 21.02.1944r. Przysłop. W potyczce z hitlerowcami zginęło tu pięciu partyzantów z oddziału Zawiszy. Pamięć ich czci wzniesiony w 1967 r. na tym miejscu pomnik. W kilka miesięcy po tej potyczce hitlerowcy spalili zagrodę Fijasów, wraz z czteroosobową rodziną.

W roku 1952 wybudowano most na rzece Dunajec, pierwszy po zniszczonym w 1937 r. Elektryfikację wsi rozpoczęto w 1973 r., a pierwszy odcinek drogi asfaltowej położono w latach 70-tych XX wieku. Obecny wygląd wsi to dorobek miejscowej społeczności w drugiej połowie XX w.
Wieś Obidza, to miejscowość o krajobrazie górskim. Położona w Beskidzie Sądeckim, w paśmie Radziejowej na wysokości ok. 500 m. n. p. m.

Obidza leży w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Łącko. Graniczy z Jazowskiem, Brzyną, Łazami Brzyńskimi, Tylmanową, Krościenkiem i Szczawnicą. Na pograniczu Obidzy i Jazowska płynie rzeka Dunajec, jeden z górskich dopływów Wisły.

Położenie geograficzne Obidzy:

ok. 20°30’ dł. geograficznej wschodniej
ok. 49°20’ szer. geograficznej północnej

HISTORIA OBIDZY

Z nazwą miejscowości Obidza związane są trzy legendy. Pierwsza opowiada o człowieku, który będąc w tutejszych stronach spojrzał na góry i drewniane chaty i rzekł: Oj, bida, bida!
Druga mówi o rzece, która obiegała Obidzę.
Natomiast trzecia legenda ukazuje człowieka (Obidę) - posiadającego trzy huty szkła. Jedną w Zagrodach, a pozostałe dwie na Majdanie.

PRZYSIÓŁKI I NAZWY ZWYCZAJOWE OBIDZY

Faltynówka, Grabka, Majerz, Mósałówka, Mujno, Wiele, Jastrzębówka, Błasiaki, Bukowy Potok, Chudobówka, Koperkówka, Młuijno, Podsiadówka, Wilcze, Groń, Dolina, Świniarki, Zarzeka, Grodówka, Łąka, Łęgi, Ziobka, Do Sieca, Chałpina, Dorchówka, Dziół, Kogutek, Podsuche, Polana, Przechybka, Suche, Tobiasówka, Zagóra, Majdan, Dychały, Nowa wieś, Wyrwonówka, Krótka, Opalanka, Piaski, Chałpisko, Do Kowala, Irówka, Kącina, Równia, Smaralkówka, Pakaczówka, Stawiarzkówka, Wilczy Dół, Zagrody, Bucznik, Bielowa, Bukowina, Podbukowina, Dolina, Kity, Ogrodzisko, Stłus, Zarębek, Do Wojciechów, Koziarz, Ligasówka, Place, Poboiska, Pikiełko, Podjaworze, Sajdaki, Spólna, Buciorka, Talapówki, Dziadki, Krakówka, Pod Wilcze, Pólko, Sularze, Przysłop, babiki, Cyrchla, Limierzyska, Madziary, Marasiówka, Pogwizdówka, Pomietłówka, Pusta Góra, Średniak, Wajdy, Walkowiec, Wielga, Wyrostki, Zlotne, Popardówka, Kamieńce, Wygorzeliny, Do Czajki, Ubocz, Torba, Skałka, Ugór, Grotkówka, Do Kurki, Pomietły, Mościska, Kitówka, Łabudówka, Łabudówka, Paryja, Pod Drapę, Tartak, Do Cięciwy, Młyn, Za Tracem, Do Stymala, Podjaworze, Do Pulsa, Jastrzębówka, Wilcze

ZNACZENIE NAZW NIEKTÓRYCH PRZYSIÓŁKÓW

Bukowy Potok – nazwa pochodzi od potoku, po którego obu stronach rosną buki.
Wilczy Dół – wykopywano tam doły na wilki.
Zagóra – przysiółek za górą
Krupówki – nazwa pochodzi od nazwiska człowieka – Krupy.
Zagrody – nazwa pochodzi od licznych zagród.
Cyrchla – nazwa pochodzi od cyrchlenia, czyli karczowania lasu.
Zarzeka – przysiółek za rzeką

Wodospad w Obidzy

W przysiółku Majdan rzeka wyrzeźbiła przepiękny wodospad, mający 10 m wysokości. Wodospad otoczony jest pięknymi kamieniami porośniętymi mchem. Wodospad otoczony jest lasem, co tworzy przepiękną harmonię z całością krajobrazu.

Kapliczka w Obidzy

Kapliczka położona jest nieopodal Kościoła Parafialnego, przy drodze głównej. Kapliczka ma kształt czworokąta, zbudowano ją z kamienia i pokryto gontem. W niszy głównej dolnej obecnie znajduje się w tle obraz matki Bożej Częstochowskiej, rzeźba V stacji Drogi Krzyżowej oraz figurka św. Szymona Cyrenejczyka. W niszy mniejszej frontowej widnieje obraz Pana Jezusa Miłosiernego.

Przysłop

Jest to przysiółek leżący na pograniczu Obidzy i Szczawnicy, na trasie czerwonego szlaku wyznaczającego południową granicę Obidzy. Przysłop jest ważnym miejscem historycznym. Podczas drugiej wojny światowej ukrywali się tu partyzanci. Doszło tutaj też do wielkiej tragedii, w której zginęła rodzina Fijasów wraz z przebywającymi u nich partyzantami, w sumie 11 osób, w tym 5 partyzantów. Zginęli w pożarze domu, który wzniecili Hitlerowcy, chcąc się zemścić za udzielanie pomocy partyzantom. Dla uczczenia pamięci zamordowanych na Przysłopie wybudowano kapliczkę, w której co roku 3 maja odbywa się msza św. Wzniesione są tam również dwa pomniki, jeden koło kapliczki, a drugi koło przebiegającego wyżej czerwonego szlaku.